Ból jest nieprzyjemnym doświadczeniem, którego większość z nas stara się za wszelką cenę uniknąć. Jednak w niektórych przypadkach ból może być również korzystny – na przykład może służyć jako mechanizm ochronny przed dalszymi urazami, ostrzegając nas o potencjalnych niebezpieczeństwach lub zagrożeniach dla naszego samopoczucia. Co więcej, ból ostrzega nas, gdy coś jest nie w porządku i sygnalizuje potrzebę pomocy medycznej. Jednak czy wiemy, jak ból wpływa na mózg? W tym artykule przyjrzymy się różnym rodzajom bólu, jego wpływowi na mózg oraz możliwościom zarządzania bólem.
Co to jest ból?
Ból to nieprzyjemne uczucie związane z urazem lub chorobą. Za pomocą bólu organizm sygnalizuje, że występuje jakiś problem. Jeśli dana osoba doświadcza niewielkiego urazu lub choroby bez żadnych trwałych skutków, prawdopodobnie będzie odczuwać ból tylko w czasie trwania urazu lub choroby. Jeśli jednak uraz lub choroba spowoduje uszkodzenie ciała danej osoby, będzie ona odczuwała ból długo po wyleczeniu urazu lub choroby. Ból może być spowodowany przez wiele czynników, w tym uszkodzenia tkanek, infekcje, skurcze mięśni, uszkodzenia nerwów, a także psychologiczny niepokój i lęk.
Istnieją trzy rodzaje bólu:
- ból ostry;
- ból przewlekły;
- ból neuropatyczny.
Ból ostry jest krótkotrwały i zwykle ustępuje po krótkim czasie. Ból przewlekły trwa dłużej niż trzy miesiące i zwykle powodują go choroby lub urazy, które nie były odpowiednio leczone lub nie zagoiły się prawidłowo. Ból neuropatyczny stanowi wynik uszkodzenia włókien nerwowych.
Jakie są przyczyny bólu fizycznego?
Ból fizyczny jest związany z urazem ciała, takim jak otwarta rana, oparzenie lub złamanie. Może być również spowodowany chorobą, taką jak migrena lub infekcja w organizmie. Ból związany z tymi urazami i chorobami jest zazwyczaj sygnałem ostrzegawczym, że coś jest nie tak. Ból fizyczny jest złożonym doświadczeniem, które można podzielić na trzy fazy:
- fazę nocyceptywną;
- fazę sensoryczną;
- fazę afektywną.
Faza nocyceptywna to odruchowa reakcja na uraz lub podrażnienie, np. gdy poparzysz sobie rękę na gorącej kuchence lub skaleczysz się w palec podczas krojenia warzyw. W tej reakcji pośredniczy rdzeń kręgowy i układ nerwowy, a Ty nie masz nad nią żadnej kontroli. Faza sensoryczna to pierwszy moment, w którym twój mózg staje się świadomy bólu. Ta faza może być zmieniona przez siłę umysłu, ponieważ możesz użyć wyobraźni i wizualizacji, aby stworzyć nową ścieżkę neuronową i zablokować ból. Faza afektywna to moment, w którym doświadczasz pełnych emocji, związanych z bólem. Uraz, który powoduje ból fizyczny, może mieć długotrwałe skutki, takie jak przewlekły ból, jeśli nie jest leczony szybko i prawidłowo.
Jak mózg reaguje na ból fizyczny?
Ból fizyczny to złożone doświadczenie, które wpływa na wiele części mózgu. Kiedy sygnał nocyceptywny dociera do mózgu, układ limbiczny i kora mózgowa współpracują ze sobą, by wywołać reakcję na ból. Układ limbiczny, który znajduje się w śródmózgowiu, jest odpowiedzialny za regulację emocji i dostarczanie organizmowi hormonów, które kontrolują takie uczucia jak strach i przyjemność.
Kora mózgowa, która znajduje się w przodomózgowiu, kontroluje procesy poznawcze, takie jak rozumowanie i podejmowanie decyzji. Kora mózgowa odbiera również informacje sensoryczne ze wszystkich części ciała, w tym sygnały bólowe. Kiedy sygnały te docierają do kory mózgowej, impuls wędruje do układu limbicznego, co powoduje uwolnienie hormonów wywołujących uczucie bólu.
Częścią kory mózgowej, która przetwarza sygnały bólowe, jest płat ciemieniowy. Płat ciemieniowy odpowiada za odwzorowywanie różnych doznań w całym ciele i kojarzenie ich z określonymi emocjami czy wspomnieniami. Płat ciemieniowy pomaga również ludziom w zrozumieniu ich przestrzennego otoczenia.
Czy ból można pokonać siłą umysłu?
Złożona reakcja mózgu na ból fizyczny może zostać zmieniona dzięki potędze umysłu. Kiedy używasz swojej wyobraźni do wizualizacji czegoś, co nie boli, np. pięknej plaży lub bezpiecznego miejsca, możesz stworzyć nową ścieżkę neuronową, aby zablokować ból. Te techniki wizualizacji są często stosowane w połączeniu z zabiegami neuroterapii w celu zwalczania przewlekłego bólu.
Neuroterapia wykorzystuje pola elektromagnetyczne i pulsujące pola elektromagnetyczne (PEMF) do leczenia przewlekłego bólu. Zabieg ten wykorzystuje moc pól elektromagnetycznych do stymulacji układu nerwowego i zmiany wzorca reakcji mózgu na ból. Kiedy ból jest leczony za pomocą neuroterapii, mózg uczy się kojarzyć ból z pozytywnymi emocjami, takimi jak uczucie relaksu i spokoju. Proces ten pomaga pacjentom z bólem przewlekłym zmniejszyć lub wyeliminować ich zależność od leków.
Jak neuroterapia leczy przewlekły ból?
Neuroterapia jest potężną metodą leczenia bólu, która została wykorzystana do leczenia wielu różnych rodzajów przewlekłego bólu, takich jak ból pleców, ból kolan i bóle głowy. Terapia ta wykorzystuje pola elektromagnetyczne i pulsujące pola elektromagnetyczne (PEMF) do stymulacji układu nerwowego i zmiany wzorca reakcji mózgu na ból. Kiedy ból jest leczony za pomocą neuroterapii, mózg uczy się kojarzyć ból z pozytywnymi emocjami, takimi jak uczucie relaksu i spokoju. Proces ten pomaga pacjentom z bólem przewlekłym zmniejszyć lub wyeliminować zależność od leków.
Po jakim czasie neuroterapia eliminuje ból?
Przewlekły ból może być trudny do leczenia, ale proces ten może być znacznie przyspieszony z pomocą neuroterapii. Pacjenci z bólem przewlekłym mogą spodziewać się rezultatów po około sześciu tygodniach leczenia. Należy jednak pamiętać, że nie wszyscy pacjenci są dotknięci przewlekłym bólem w ten sam sposób. Niektórzy pacjenci będą reagować na leczenie szybciej niż inni. Co więcej, nasilenie bólu koreluje z ilością czasu potrzebną do wyleczenia.